Gebelik kolestazı, kanda safra asitlerinin artışı sonucunda gebeliğin son 3 ayında ortaya çıkan, vücutta yaygın kaşıntının önde gelen şikayet olduğu önemli bir sağlık problemidir. Gebeliğin kendine özgü ve diğer deri hastalıklarının aksine ciltte herhangi bir değişikliğin ortaya çıkmaz.
Gebelik Kolestazı Neden Ortaya Çıkar ?
Gebelik sırasında safra kesesinin kasılma işlevinin azalması ve safra asitlerinin yoğunlaşması sonrasında safra çamuru ve bazen de safra taşları ortaya çıkabilir. Safra akışının yavaşlaması sonrasında safra asitlerinin dolaşıma geçmesi daha sonra da deride birikmesi ortaya çıkan kaşıntı şikayetinden sorumludur. Aynı zamanda bu safra asitleri plasentadan geçerek, amniyon sıvısını boyayabildiği gibi, fetal kalpte ileti sistemini meydana getiren hücrelerde de birikebilir. Üçüncü trimesterde ortaya çıkıp doğumdan sonra düzelmesi de östrojen-progesteron hormonlarının artan düzeyleri ve doğumdan sonra hızlı düşüşlerinin hastalığın ortaya çıkış mekanizmasındaki rolünü düşündürmüktedir.
Gebelik Kolestazı için Risk Faktörleri Nelerdir ?
Çoğul gebeliklerde, ailede gebelik kolestazı öyküsü olanlarda, yardımcı üreme tekniklerle elde edilen gebeliklerde, bazı coğrafi bölgelerde, D vitamini eksikliğinde, safra kesesi hastalığı olanlarda ve kronik hepatit tanısı alan gebelerde daha sıktır. Toplumda % 2’lere ulaşan sıklıkta bildiren yayınlar vardır.
Gebelikte Kolestaz Hangi Şikayetlere Neden Olur?
Gebelik kolestazının başlıca şikayeti özellikle geceleri kötüleşen, kaşıntıdır. Genellikle karın ön duvarı, el ayası ve ayak tabanlarında ortaya çıkan kaşıntı; uyku düzenini bozduğu gibi ayrıca ciltte travmatik değişikliklere de neden olur. İdrar renginin koyulaşması, yorgunluk, gayta renginin açılması gibi şikayetler çoğunlukla karaciğer enzimlerinin yükseldiği ve sarılığa yol açan bilirubin gibi maddelerin artması sonucudur ki kolestaz ile başka karaciğer-safra kesesi sorunlarının beraber izlendiği durumlarda daha çok karşımıza çıkar. Bunun dışında, mide bulantısı ve kusma da izlenebilen şikayetler arasındadır.